Anh Là Ai, Tôi Là Ai
Tác giả: Carl Gustave Jung
Nhà xuất bản: NXB Phụ Nữ
Danh mục: Kỹ năng sống
Dẫn nhập
CÁC MẪU HÌNH TÂM LÍ
Trong các trang sau đây tôi sẽ mô tả tổng quát các mẫu hình tâm lí, và hai dạng người tôi quan tâm trước hết là người hướng nội (introverted) và người hướng ngoại (extraverted). Ngoài ra, tôi cũng sẽ phác họa đặc điểm nhất định của những mẫu người đặc biệt, ở chỗ chức năng tạo nên sự khác biệt của họ quyết định cách họ thích nghi hay định hướng với cuộc sống. Hai kiểu mẫu đầu tôi gọi là các kiểu thái độ điển hình (general attitude types), vì họ bị thôi đẩy bởi hứng thú và dục năng libido¹; các mẫu hình sau tôi gọi là các mẫu hình tâm lí tiêu biểu (function-types).
1 Libido: Dục năng (bản năng tính dục) hay dục tính. Là thuật ngữ được sử dụng trong phân tâm học để mô tả một dạng năng lượng do những đặc tính bản năng sinh dục và sinh tồn tạo ra. Theo Sigmund Freud, dục năng là một phần của bản năng và là động lực thúc đẩy mọi hành vi. Mặc dù thuật ngữ dục năng (tức libido) ngày nay bị người ta công khai bao quát hóa thành tình dục, nhưng đối với Freud, thuật ngữ này thể hiện cho tất cả nguồn năng lượng tinh thần và không chỉ giới hạn ở năng lượng từ quan hệ tình dục (Các chú thích về sau đều của ND).
Kiểu thái độ điển hình, như tôi đã nhiều lần chỉ ra, được phân biệt qua thái độ cụ thể của con người với đối tượng.
(i) Thái độ của người hướng nội với đối tượng là một thái độ chiết tách. Về bản chất, họ luôn phải đối mặt với vấn đề: Làm thế nào để dục năng libido không khởi lên trước đối tượng, nghĩa là phải liên tục chống lại hoặc làm mất tác dụng thôi miên của đối tượng.
(ii) Ngược lại, người hướng ngoại duy trì một liên hệ tích cực với đối tượng. Họ coi trọng đối tượng đến mức luôn để nó dẫn dắt và ràng buộc thái độ chủ quan của mình. Đối với họ, đối tượng luôn có tầm quan trọng tột bậc. Song về bản chất, đối tượng