Xứ Đông Dương
Tác giả: Paul Doumer
Nhà xuất bản: NXB Thế Giới
Danh mục: Lịch sử – Địa lý
Paul Doumer xuất thân trong một gia đình lao động. Trước khi sang Đông Dương làm Toàn quyền, ông đã từng giữ chức vụ Bộ trưởng Tài chính trong chính phủ Pháp.
Năm 1897, sau khi ông được bổ nhiệm toàn quyền Đông Dương, chính sách thuộc địa của Pháp chuyển sang một bước ngoặt mới. Paul Doumer là một nhà cai trị độc tài nhưng đã mang lại nhiều thay đổi sâu sắc ngay từ khi mới nhậm chức. Ông thiết lập bộ máy nhà nước bảo hộ và xây dựng cơ sở hạ tầng kiên cố tại Việt Nam. Dưới thời Doumer, hạ tầng cơ sở tại Đông Dương được kiến thiết mới ồ ạt, nhưng người dân thuộc địa đã phải chịu cảnh sưu cao thuế nặng để phục vụ cho việc này. Cầu Doumer (cầu Long Biên ngày nay) nối hai bờ sông Hồng, một trong những công trình lớn nhất thế giới lúc bấy giờ, là sản phẩm của thời kỳ ấy.
Sau khi trở về Pháp, ông tiếp tục tham gia chính trường. Ông đắc cử Tổng thống Cộng hòa Pháp năm 1931, bị ám sát năm 1932. Tương truyền khi ông chết, nhà nước Pháp định đưa thi hài ông táng trong điện Panthéon, nhưng vợ ông không đồng ý. Bà nói: “Cả đời ông ấy đã hy sinh cho nước Pháp, còn bây giờ ông ấy là của tôi”. Bà để ông yên nghỉ trong khu vườn mộ gia đình, bên cạnh bốn người con trai, cả bốn đều là quân nhân, hy sinh trong Thế chiến thứ nhất.
Henri Lamagat, tác giả cuốn Souvernirs d’un vieux Journalistre Indochinois nhận xét Paul Doumer là “một nhân vật vĩ đại của nước Pháp và của thuộc địa Pháp, liêm khiết và không chút vụ lợi.” Những công trình đường sắt mà Paul Doumer khởi tạo trên đất Việt Nam hơn 100 năm qua, đến nay vẫn còn có giá trị lớn trong nền kinh tế nước ta.
